Inwentaryzacja cmentarza wojennego w Bechcicach Kolonii i Pawlikowicach

W okolicy Łodzi w 1914r. rozegrała się Bitwa pod Łodzią której front był rozciągnięty na kilkadziesiąt kilometrów. W jej wyniku w okolicznych miejscowościach, pod którymi rozgrywały się działania zbrojne, znajdują się cmentarze, mogiły zbiorowe i pojedyncze groby żołnierskie. Bitwa pod Łodzią była jedną z trzech największych bitew na froncie wschodnim I wojny światowej w jej początkowej fazie. Rozegrała się na przełomie listopada i grudnia 1914r pomiędzy armią niemiecką i rosyjską z wynikiem nie rozstrzygniętym ze wskazaniem na Niemców. W trwających kilka tygodni walkach zginęło według szacunkowych danych ok. 200tys. żołnierzy obu armii. Powstałe cmentarze wojenne liczą po kilka tysięcy pochówków (np. Gadka Stara), ale też są wśród nich małe wiejskie cmentarze, jak te, które będą przedmiotem niniejszego projektu – w Bechcicach (Bechcice Kolonia) i Pawlikowicach, miejscowościach powiatu pabianickiego. Na cmentarzu w Bechcicach spoczywa ponad 120 żołnierzy 9. armii niemieckiej gen. Augusta von Mackensena oraz ponad 200 żołnierzy rosyjskich 5. armii gen. Pawła Plehwego poległych w grudniu 1914 roku. Bitwa pod Bechcicami została opisana w pamiętniku żołnierza niemieckiego Ernsa Rosenhainera (tłumaczenie angielskie: Ilse Hance Forward, March! Memoirs of a German Officer”; http://www.worldwar1.com/tgws/.). Pisze on m.in.:” (…) I tak 4 grudnia 1914 roku maszerowaliśmy w szyku przez wieś Bechcice. Rosjanie nie mogli być zbyt daleko. Słychać było bliskie odgłosy artylerii i znajdowaliśmy się pod ostrzałem. Niebo było czyste, rozświetlone gwiazdami, a noc okropnie zimna. Dotarliśmy do zagrody z piecem do cegieł. Czuliśmy się przemarznięci, wycieńczeni i głodni. Musieliśmy przygotować okopy. Cześć żołnierzy znalazła schronienie w domach, inni schronili się w piecu do cegieł. Ja sam wszedłem do domu właściciela cegielni. Dom należał do niemieckiej rodziny, co można było poznać po dekoracji ścian. Pokoje były puste, w niektórych panował duży nieład. Na stole spoczywał niemiecki katechizm. Nieopodal choinka udekorowana złotymi i srebrnymi ozdobami, przygotowanymi przez dzieci na nadchodzące święta. Smutek zaparł mi dech w piersiach. Rodzina najwyraźniej uciekła i tylko pies z ukrycia warknął na mnie.(…)”

Z kolei cmentarz wojenny w Pawlikowicach w powiecie pabianickim znajduje się w lesie przy drodze  do Ślądkowic. Jest  trudny do odnalezienia,   praktycznie niewidoczny z drogi mimo jego niewielkiego od niej oddalenia, brak też jakichkolwiek znaków informacyjnych. Spoczywa tu co najmniej 1000 żołnierzy armii niemieckiej i rosyjskiej poległych w czasie walk.  Przez Pawlikowice w grudniu 1914 roku wycofywały się pod ciężkim ogniem niemieckim oddziały rosyjskie, które poniosły podczas odwrotu ciężkie straty. 

Projekt : „Inwentaryzacja cmentarza wojennego w Bechcicach Kolonii i Pawlikowicach „ obejmuje:
– prace inwentaryzacyjne na cmentarzach wojennych w Bechcicach Kolonii i Pawlikowicach, których efekty  w postaci kart inwentaryzacyjnych będą ogólnie dostępne na portalu: http://przestrzenpamieci.pl/projekt/

– aktywizację społeczności lokalnych poprzez stworzenie sieci lokalnych „Strażników pamięci”, instytucji i osób zaangażowanych w dbałość o zachowanie pamięci o poległych wśród miejscowej ludności.

Powstaną tablice upamiętniające miejsca wojennych pochówków, odbędą się zajęcia z dziećmi   z miejscowych szkół mające na celu zainteresowanie historią lokalną  i zachęcające do zbierania wśród najbliższego otoczenia wspomnień i historii lokalnych.