Wielokulturowa Łódź dla Niepodległej

Zadanie „Wielokulturowa Łódź dla Niepodległej”  jest  realizowane dzięki dofinansowaniu z budżetu Miasta Łodzi.

Galeria projektu

Film na YouTube

Audycja radiowa, przygotowana w ramach projektu: [audio:http://ethnos.org.pl/audio/projekty/audycja_projekt11.mp3|titles=Audycja]

Projekt „Wielokulturowa Łódź dla Niepodległej” odwołuje się do historii Łodzi, koncentrując się na pamięci współistnienia z licznymi mniejszościami etnicznymi i narodowymi, dzięki którym społeczność zamieszkująca te tereny w pełni zasługiwała na miano wielokulturowej i etnicznej mozaiki. Począwszy od XVIII stulecia w Łodzi i jej okolicach osiedlali się Żydzi, Niemcy, Czesi, Rosjanie, a także Austriacy, Francuzi, Anglicy, Litwini, Estończycy, Łotysze, Finowie, Belgowie, Szwajcarzy, Szwedzi, Ukraińcy, a nawet Tatarzy, Ormianie, Uzbecy i Kazachowie. W pejzaż miasta i okolicznych miejscowości wpisali się Romowie. Zróżnicowana kulturowo społeczność zmieniła miasto, co znalazło swoje odzwierciedlenie między innymi w jego wielowyznaniowym charakterze. Łódź zamieszkiwana była przez katolików, wyznawców judaizmu, prawosławia, ewangelików. Można było spotkać tu również wyznawców islamu i oczywiście Romów (Cyganów). Współwystępowanie na tej samej przestrzeni tylu grup społecznych o odmiennych kulturowych cechach dystynktywnych: wyglądzie zewnętrznym, języku, zachowaniu, wyznaniu, pochodzeniu, układzie wartości przyczyniło się do zbudowania charakterystycznej łódzkiej społeczności i wypracowania wzajemnego postrzegania odmienności. Projekt upamiętnienia rocznicy odzyskania przez Polskę Niepodległości odwołuje się do historycznego współistnienia mniejszości etnicznych, narodowych i religijnych, które wniosły wkład nie tylko w kształtowanie kultury i tożsamości polskiej, ale też, poprzez uczestnictwo w powstaniach, walce narodowowyzwoleńczej, przyczyniły się do odzyskania niepodległości , a następnie współtworzyły II Rzeczpospolitą. Szczególnie zamierzamy upamiętnić mniejszości z Łodzi .

Świadomość udziału ich przedstawicieli nie tylko w dziele odzyskania niepodległości, ale w tworzeniu państwowości, budowaniu gospodarki jest w dalszym ciągu wśród łodzian nikła. Zamierzamy wykorzystać i przybliżyć odbiorcom zadania źródła i opracowania historyczne ( archiwum Muzeum Tradycji Niepodległościowych, Archiwum Państwowe w Łodzi, międzywojenna prasa łódzka, prywatne wspomnienia z archiwów rodzinnych). Staną się one podstawą warsztatów poprzedzających koncerty.

Wkład członków mniejszości w dzieło odzyskania przez Polskę niepodległości jest zapominany, pomijany przy okazji rocznic i obchodów, a przecież od wieków byli częścią społeczeństwa polskiego, pojawiali się w dziełach literackich przedstawiani jako patrioci (np. „Pan Tadeusz” – Jankiel), ale praktycznie nie funkcjonują w świadomości zbiorowej dzisiejszych Polaków. Pragniemy, odwołując się zarówno do źródeł historycznych, jak i historii indywidualnych poszczególnych rodzin, wypełnić tę lukę. Nie zostały przeprowadzone badania społeczne odnoszące się do tego zagadnienia, tym nie mniej diagnozę opieramy na 10 letnim doświadczeniu naszego stowarzyszenia, pracującego z mniejszościami i na rzecz ich integracji ze społeczeństwem większościowym.

Zależy nam na dotarciu z zadaniem do jak najszerszego kręgu odbiorców w Łodzi i uświadomienie, że bycie Polakiem to nie tylko kwestia narodowości czy przynależności do jednej jedynej grupy etnicznej. Jest to znacznie szersze pojęcie, a kwestia tożsamości polskiej jest w dużym stopniu związana z odczuciami indywidualnymi, ukształtowaniem osoby w rodzinie i szkole, wreszcie poczuciem obowiązku wobec miejsca zamieszkania i dokonanego wyboru drogi życiowej. Ważne jest też przełamanie stereotypu braku tolerancji dla odmienności kulturowych w naszym mieście. Dlatego nie ma żadnych ograniczeń dla uczestników projektu. Mogą być nimi osoby w każdym wieku, uczestnictwo we wszystkich wydarzeniach jest bezpłatne.

Odbiorcami zadania są wszystkie osoby zainteresowane historią Polski, wielokulturowością, wkładem mniejszości narodowych, etnicznych i religijnych w odzyskanie niepodległości i wspólne tworzenie państwa polskiego. Dostęp do oferty będą miały także osoby o utrudnionym dostępie do usług kulturalnych – wstęp na wszystkie spotkania i koncerty będzie bezpłatny, zapewnimy również lokal z dostępnością dla osób niepełnosprawnych.

Oferta skierowana jest do wszystkich grup wiekowych odbiorców. Od warsztatów, poprzez montaż poetycko-muzyczny, pokazy kina jidysz po koncerty muzyczne mniejszości – każdy, niezależnie od wieku, wyrobienia kulturalnego, wiedzy, znajdzie dla siebie coś interesującego.


Całe zadanie będzie atrakcyjne w formie i proste w przekazie tak, aby wszyscy odbiorcy, niezależnie od wieku, znaleźli coś dla siebie. Źródła historyczne i literackie staną się częścią montażu poetycko-muzycznego wraz z multimedialnym opracowaniem, warsztatów poświęconych wydarzeniom i postaciom historycznym naszego regionu. Warsztaty przybliżające wydarzenia sprzed stu lat wraz z postaciami, które w nich uczestniczyły, prowadzone będą przez członków mniejszości. Odświętny charakter realizowanego działania podkreśli koncerty muzyki mniejszości: romskiej, żydowskiej, zawierające akcent patriotyczny – wspólne śpiewanie ( z odbiorcami) pieśni legionowych i patriotycznych, a także montaż poetycko-muzyczny. Rzeczywistość po odzyskaniu niepodległości, budowanie nowej państwowości, zostanie zaprezentowana w pokazie filmów żydowskich z dwudziestolecia międzywojennego w jęz. jidysz (tłumaczenie – napisy polskie). Do pokazu zostaną włączone 2 filmy żydowskich twórców.

Galeria projektu